งานวิจัยล่าสุด เผยอายุที่คุณภาพอสุจิเริ่มเสื่อมลง และเสี่ยงส่งต่อยีนกลายพันธุ์ให้ลูกมากขึ้น
ในขณะที่สิ่งต่างๆ อย่างวิสกี้ การลงทุน หรือวุฒิภาวะทางอารมณ์อาจดีขึ้นตามอายุ แต่สิ่งหนึ่งที่ไม่ดีขึ้นแน่ๆ คือ “อสุจิ”
ผลการศึกษาล่าสุดจากนักวิจัยในสหราชอาณาจักรที่ตีพิมพ์ในวารสาร Nature พบว่า คุณภาพของอสุจิจะค่อยๆ ลดลงเมื่ออายุมากขึ้น และอาจเพิ่มความเสี่ยงในการส่งต่อยีนที่ก่อโรคให้แก่บุตรหลานโดยไม่รู้ตัว
อสุจิกลายพันธุ์เพิ่มตามอายุ – จุดเริ่มต้นของความเสื่อมอยู่ที่อายุ 43 ปี
งานวิจัยนี้เก็บข้อมูลจากชายสุขภาพดี 81 คน อายุระหว่าง 24–75 ปี โดยใช้เทคนิควิเคราะห์ความแม่นยำสูงชื่อว่า NanoSeq เพื่อวัดการสะสมของการกลายพันธุ์ในเซลล์อสุจิ พบว่าการกลายพันธุ์เกิดขึ้นมากขึ้นตามอายุ ทำให้คุณภาพของน้ำเชื้อลดลงเรื่อยๆ
นักวิจัยยังค้นพบว่า มียีนมากกว่า 40 ชนิดที่เกี่ยวข้องกับการกลายพันธุ์ของเซลล์ต้นกำเนิดอสุจิ ซึ่งเรียกปรากฏการณ์นี้ว่า “selfish sperm” หรือ “อสุจิที่เห็นแก่ตัว”
โดยเมื่อวัดสัดส่วนของอสุจิที่มียีนกลายพันธุ์ก่อโรค พบแนวโน้มเพิ่มขึ้นตามอายุดังนี้:
- ช่วงอายุ 26–42 ปี: ประมาณ 2% ของอสุจิมียีนกลายพันธุ์ก่อโรค
- ช่วงอายุ 43–58 ปี: เพิ่มขึ้นเป็น 3–5%
- ช่วงอายุ 70 ปี: เฉลี่ยอยู่ที่ 4.5%
อัตราการสะสมของการกลายพันธุ์เพิ่มขึ้นเฉลี่ยปีละ 1.67 ครั้ง โดยเฉพาะเมื่อเข้าสู่วัย 43 ปีขึ้นไป ซึ่งถือเป็นจุดที่คุณภาพอสุจิเริ่ม “เสื่อมลงอย่างมีนัยสำคัญ”
พ่ออายุมาก เสี่ยงส่งต่อยีนก่อโรคมากขึ้น
ศาสตราจารย์แมตต์ เฮิร์ลส์ ผู้อำนวยการสถาบัน Wellcome Sanger Institute หนึ่งในผู้ร่วมวิจัย กล่าวว่า “ผลการศึกษานี้เผยให้เห็นความเสี่ยงทางพันธุกรรมที่ซ่อนอยู่ ซึ่งเพิ่มขึ้นตามอายุของบิดา บางการเปลี่ยนแปลงของดีเอ็นเอไม่เพียงรอดพ้นจากกระบวนการคัดกรองธรรมชาติ แต่ยังเติบโตในอัณฑะ ทำให้ผู้ชายที่มีลูกในวัยหลังมีแนวโน้มส่งต่อยีนที่ผิดปกติให้ลูกมากขึ้น”
ยิ่งไปกว่านั้น นักวิจัยพบว่า ยีนกลายพันธุ์บางชนิดสามารถ “ขยายจำนวนได้เร็วกว่าอสุจิปกติ” ทำให้เพิ่มโอกาสในการถ่ายทอดยีนผิดปกติสู่ลูกมากขึ้นถึง 2–3 เท่า ยีนเหล่านี้เกี่ยวข้องกับ โรคทางพัฒนาการ และ โรคพันธุกรรมที่เพิ่มความเสี่ยงมะเร็ง โดยเฉพาะโรคในกลุ่ม ออทิสติก (Autism Spectrum Disorder)
แนวโน้มพ่อวัย 40+ เพิ่มขึ้นทั่วโลก
ข้อมูลทางสถิติพบว่า แนวโน้มผู้ชายมีบุตรในวัยหลัง 40 ปีเพิ่มขึ้นเกือบเท่าตัว จาก 4.1% ในปี 1972 เป็น 8.9% ในปี 2015 และการวิเคราะห์ในปี 2024 ยังชี้ว่า บิดาที่มีอายุมากกว่า 40 ปี มีความเสี่ยงสูงขึ้นถึง 51% ที่จะมีลูกถูกวินิจฉัยเป็นออทิสติก เมื่อเทียบกับบิดาที่อายุต่ำกว่า 30 ปี
นอกจากนี้ การกลายพันธุ์ในอสุจิยังถูกเชื่อมโยงกับโรคทางพันธุกรรมหายาก เช่น Apert syndrome, Noonan syndrome และ Costello syndrome ซึ่งล้วนเป็นโรคที่เกิดจากยีนเด่นที่กลายพันธุ์ในช่วงสร้างเซลล์สืบพันธุ์
แม้ความเสี่ยงเพิ่มขึ้น แต่ไม่ใช่ทุกเซลล์ที่ทำให้เกิดการตั้งครรภ์
นักวิจัยย้ำว่า แม้จำนวนอสุจิที่มียีนกลายพันธุ์จะเพิ่มขึ้นตามอายุ แต่ไม่ใช่ทุกเซลล์ที่สามารถปฏิสนธิได้จริง บางเซลล์อาจไม่สามารถทำให้เกิดการตั้งครรภ์ หรืออาจทำให้เกิดการแท้งได้เช่นกัน อย่างไรก็ตาม ผลการศึกษาครั้งนี้ชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการตระหนักถึงสุขภาพและอายุของบิดาในกระบวนการวางแผนครอบครัว
